هدف اصلی از قرار گرفتن قوطی های کنسرو در دستگاه های اتوکلاو پختن محتویات قوطی و استریلیزاسیون آن به منظور ماندگاری بیشتر محصول می باشد .
قوطی ها پس از سپری نمودن بخش های آماده سازی و تولید، و پرشدن و دربندی قوطی، نیازمند پخت نهایی و استریلیزاسیون هستند، که این کار توسط دستگاه اتوکلاو صورت می گیرد، در صورتی که فرایند اتوکلاو بر روی قوطی های کنسرو صورت نگیرد بار میکروبی محصول باعث کپک زدن و فاسد شدن محتویات داخل قوطی خواهد شد .
اتوکلاو با دمای کاری 121 درجه سانتی گراد و با فشار بخار آب 1.2 بار و به مدت 50 الی 70 دقیقه فرایند پخت و استریل را صورت می دهد .
پختن گوشت و ماهی و یا حبوبات تا حد نرم شدن استخوان ها و غیر فعال نمودن تمام باکتریها و آنزیمهای است که ممکن است در قوطی وجود داشته باشد. البته درجه حرارت و زمان لازم برای غیر فعال کردن باکتریها بیشتر از حدی است که برای پختن ماهی و غیر فعال کردن آنزیم ها لازم می باشد .
هرچند نابودی کامل باکتریها توسط فرایند حرارتی امکان پذیر نیست ولی درجه حرارت و فشار اتوکلاو شرایطی را در کنسرو ایجاد میکند که امکان هر گونه بیماری زایی از باکتریهای احتمالی آن گرفته می شود.
مدت زمان ماندگاری قوطی ها به درجه حرارت و فشار اتوکلاو و همچنین به عواملی از جمله اندازه قوطی ها ، اسیدیته محتویات قوطی، میزان بار آلودگی و ترکیب شیمیایی مواد داخل قوطی و همچنین جنس قوطی ها و مدت ماندگاری در تونل اگزاست بستگی دارد.
نحوه کار اتوکلاو به این صورت است که قوطی ها پس از درب بندی و شستشو در سبدهای فلزی مشبک مخصوص قرار گرفته و به داخل اتوکلاو منتقل می شوند. پس از بسته شدن درب اتوکلاو، بخار آب با فشار به داخل دستگاه تزریق می گردد. هوای داخل اتوکلاو به تدریج تخلیه شده و فشار مداوماً افزایش می یابد. فشار اتوکلاو معمولاً ۲۰ـ۱۰ پوند براینچ مربع و دما در حدود ۱۲۱ـ ۱۰۵ درجه سانتیگراد و مدت ماندگاری برحسب نوع کنسرو و اندازه قوطی بین ۶۵ـ۵۰ دقیقه به طول می انجامد.
در پایان مدت زمان یاد شده شیر تنظیم ورودی بخار بسته و شیر خروجی آن باز می گردد تا به تدریج دما و فشار کاهش یافته و به تعادل با محیط برسند . سپس شیر مخصوص آب سرد را باز کرده تا آب وارد محفظه اتوکلاو گردد . در نتیجه یک شوک حرارتی حاصل می گردد بدین وسیله استریلیزاسیون قوطی های کنسرو کامل می گردد . اتوکلاو ممکن است بصورت افقی یا عمودی باشد که نحوه عملکرد هر دو یکسان است .
این دستگاه به صورت صنعتی و تمام اتومات طراحی و ساخته می شود، کلیه مراحل وارد شدن سبدها، خارج شدن سبدها، باز و بسته شدن درب اتوکلاو، بالا رفتن فشار کاری و دما، و کنترل زمان توسط plc به صورت کاملا اتومات می باشد .
البته قابلیت load/unload نیز قبل و بعد از فرایند اتوکلاو قابل اجرا می باشد که پرشدن سبدها و وارد شدن سبد ها به اتوکلاو، خارج شدن سبد ها از اتوکلاو و تخلیه آنها توسط اتوماسیون صنعتی صورت بگیرد .
این دستگاه در خط تولید های کنسرو حبوبات و لوبیا، کنسرو تن ماهی، کنسرو غذای پت، کنسرو گوشت و مرغ و کله پاچه، کنسرو زیتون سیاه مورد استفاده قرار می گیرد .
